Compassie in de zorg
De ZINacademie en het Genootschap spreken over compassie in de zorg. Wat is compassie? Wat is de betekenis ervan in de curatieve zorg? Geeft het zin in werken in de zorg? En wat heeft het te maken met gepersonaliseerde zorg? Dat levert nu al boeiende gesprekken over de praktijk op. We zullen de verkenning voortzetten op de online-bijeenkomst Zien, bewogen worden en in beweging komen van 27 maart a.s. Daar onderzoeken we gepersonaliseerde zorg in het licht van compassie. Zegt het bijvoorbeeld iets over ons vermogen om het bijzondere bij een patiënt op te merken – en ernaar te handelen. De inschrijving voor de bijeenkomst is open voor leden en introducées van ZINacademie en Genootschap. Zie de aankondiging via deze link
VBHC is niet persé persoonsgericht
“There is limited empirical evidence to claim that value-based healthcare supports patient-centred care.” Dat is de eerste stelling bij het proefschrift Value-Based Healthcare: is it truly patient-centred?, dat Martha Kinademariam MD op dinsdag 18 februari 2025 aan de Universiteit Leiden zal verdedigen. Martha is founding member van het Genootschap en de verdediging van het proefschrift is openbaar. Details en verwijzingen vind je – als ‘activiteit van één van onze leden’ – op deze pagina
Lector Verpleegkundig Perspectief op Persoonsgerichte Zorg en Ondersteuning
Dr. Myrna Pelgrum-Keurhorst, lid van het Genootschap Gepersonaliseerde Zorg is per 1 februari a.s. benoemd tot Lector Verpleegkundig Perspectief op Persoonsgerichte Zorg en Ondersteuning bij Hogeschool Windesheim, zo maakte de hogeschool deze week bekend op haar website.
Het lectoraat is een samenwerkingsverband tussen Isala, IJsselheem, Icare, Carinova en hogeschool Windesheim. Het lectoraat signaleert praktijkvragen en richt zich vervolgens op onderzoek dat toepasbaar is in die praktijk, tussen verschillende vakgebieden.
Wij feliciteren Myrna en zien een grote belofte in het lectoraat voor de ontwikkeling van gepersonaliseerde zorg. We horen binnenkort meer en denken dat we in de jaren die voor ons liggen samen veel uit te wisselen zullen hebben.
Nieuwjaarwens 2025

Metro Mapping verbindt
Metro Mapping helpt niet alleen patiënten zich te oriënteren in complexe zorg, ze kan ook bijdragen aan de verbinding met andere perspectieven. Bedrijfsvoering en ICT kunnen zo bijdragen aan gepersonaliseerde zorg. De methode Metro Mapping is bekend van de sterke visualisatie van zorgprocessen en brengt betrokken zorgprofessionals én patiënten op één lijn. In een workshop met deskundigen uit praktijk en academie bleek dat ook andere disciplines voordeel hebben van die lijn. Het Genootschap Gepersonaliseerde Zorg organiseerde de workshop samen met de Metro Mapping Foundation en publiceert de resultaten vandaag. De publicatie is hier te vinden.
“Vaak kijken zorgverleners, mensen van financiën, ICT-ers en kwaliteitsfunctionarissen allemaal op hun eigen manier naar het zorgproces. En niet altijd heeft dat veel te maken met hetgeen de zorg voor de patiënt oplevert. Dat helpt niet om gepersonaliseerde zorg te realiseren en de beste uitkomsten voor de patiënt te bereiken, zo merken wij”, aldus Nico van Weert (Genootschap Gepersonaliseerde Zorg). Daarom hebben we ons met experts verdiept in de mogelijkheden van de methode van Metro Mapping. Een methode die door veel instellingen zelfstandig wordt toegepast en al verschillende zorgdisciplines onderling én met patiënten verenigt. De methode is ook speciaal met dat oogmerk ontwikkeld en breed beschikbaar gesteld door Ingeborg Griffioen, ontwerper en wetenschapper, die ervaring had als mantelzorger en als patiënt met kanker. “Wij organiseerden daartoe een workshop met de Metro Mapping Foundation, die kort voor haar overlijden in 2022 is opgericht om haar missie voort te zetten.”
Uitkomst van de workshop is dat Metro Mapping verschillende perspectieven kan verenigen. De mogelijkheden voor een bredere toepassing en ontwikkeling zijn ter inspiratie en aanmoediging beschreven in de publicatie Ontwikkelkansen voor Metro Mapping van 5 december 2024. Hieronder enkele voorbeelden.
Afstemming in het netwerk
Metro Mapping geeft overzicht van het zorgproces door bijdragen van afzonderlijke specialismen en afdelingen in de vorm van een Metro Map te ordenen. Individuele zorgverleners en teams krijgen daardoor meer zicht op hetgeen vóór hen en na hen in de zorg gebeurt en hoe zij daar optimaal op kunnen aansluiten. De workshop liet zien dat deze functie versterkt kan worden door de lijn door te trekken naar andere instellingen, zorg thuis of de eerste lijn. Dat brengt een optimale taakverdeling en persoonsgerichte afstemming in het netwerk dichterbij.
Aansluitende patiëntgegevens
De Metro Map toont op een afzonderlijke ‘layer’ welke patiëntgegevens op welk moment in het zorgproces nodig zijn. Dat biedt de mogelijkheid om de ICT-systemen in te richten op soepel verlopende persoonsgerichte zorg.
Kostenverschuivingen
Veranderingen in de zorg kunnen aan de hand van een Metro Map heel precies worden aangegeven. Bijvoorbeeld: om de behandeldoelen van de patiënt in beeld te brengen passen we na het eerste consult met de chirurg een gesprek met de verpleegkundig specialist in. Dat zal verderop in het proces tot een beter passend behandelplan leiden en meer toepassing van behandeling A en minder van B. Door de kosten van de te veranderen stappen in het zorgproces inzichtelijk te maken worden de verschuivingen expliciet gemaakt. Dat biedt een betere basis voor de juiste financiële afweging dan de gebruikelijke afdelingsgebonden budgetaanvraag.
Toepassing en ontwikkeling
Deze toepassingen van Metro Mapping zijn nu al mogelijk en de methode kan er ook nog verder op worden toegesneden. Bijvoorbeeld door een extra ‘layer’ voor kosten aan het model toe te voegen. De publicatie, onder redactie van Nico van Weert en Jasper Brands, zet dat op een rij en voegt er op basis van ervaringen uit de praktijk een belangrijke aanmoediging aan toe. Metro Mapping draait erom de persoon met een ziekte een volwaardige rol in de zorg te geven. Die bedoeling moet bij alle verdere verbinding centraal blijven staan.

Impressie van de workshop
Over de Workshop
Het Genootschap Gepersonaliseerde Zorg en de Metro Mapping Foundation organiseerden de workshop Verdieping Metro Mapping op donderdag 4 juli 2024 bij Panton in Deventer om praktijken en perspectieven ter inspiratie te delen. Dat is één van de activiteiten van het Genootschap om gepersonaliseerde zorg te verspreiden en ontwikkelen. De workshop telde 50 deelnemers.
Inleidingen werden verzorgd door:
Jasper Brands (Metro Mapping Foundation), Jan Hazelzet (Genootschap Gepersonaliseerde Zorg), Annemieke Bosshardt (ervaringsdeskundige), Dirk Snelders (TU Delft), Mark Mulder (Erasmus MC), Marijke Nogarede (UMCG), Anne de Pagter (LUMC, Erasmus MC), Petra Kok (Reinier de Graaf), Marc Vincent (SKION)
Met een forum van experts werd van gedachten gewisseld over de ontwikkelkansen van Metro Mapping.
Forumleden:
- Angelique Weel (Maasstad, Genootschap, Santeon)
- Kees Ahaus (ESHPM)
- Jan Hazelzet (Genootschap)
- Paul van der Nat (Santeon)
- Dirk Snelders (TUD)
- Peer Goudswaard (UMCG)
- Marc Vincent (SKION)
- Mark Mulder (Erasmus MC)
- Dayenne Zwaagman (Genootschap, ervaringsdeskundige)
Innovatieve opleiding
Het Genootschap Gepersonaliseerde Zorg heeft zich aangesloten bij een consortium van toonaangevende Europese instellingen om een baanbrekende opleiding in High Value Care te ontwikkelen. Deze samenwerking, met partners als het Karolinska Instituut en Trinity College Dublin, richt zich op de overgang naar een waardegerichte gezondheidszorg, waarbij patiëntuitkomsten centraal staan.
Patiëntgerapporteerde uitkomsten
Het programma is ontworpen om gezondheidszorgmodellen te moderniseren. Van een behandeling- naar een preventie-georiënteerde aanpak. Door gebruik te maken van patiëntgerapporteerde uitkomsten en real-world data, leren deelnemers hoe ze zorg kunnen personaliseren en optimaliseren.
White paper
Onze bijdrage is gebaseerd op het white paper Gepersonaliseerde Zorg: vanzelfsprekend!
Doelgroep
De doelgroep van de opleiding bestaat uit masterstudenten, masterafgestudeerden, PhD-studenten in gezondheidsgerelateerde studies, en zorgprofessionals.
Genootschap presenteert op IHI/BMJ Quality Forum 2025 te Utrecht
Het Genootschap Gepersonaliseerde Zorg is uitgenodigd om te spreken op het International Forum on Quality and Safety in Healthcare van British Medical Journal en het Institute for Healthcare Improvement (Boston, MA) dat van 21 tot en met 23 mei 2025 in de Utrechtse Jaarbeurs wordt georganiseerd. Twee ‘oral presentations’ zijn bevestigd, een poster over ons werk is in voorbereiding.
De eerste workshop is getiteld Guiding what matters: personalised approach, metrics and conversations en wordt o.m. verzorgd door Barbara van Leewen en Elisabeth van Schaïk; Jan Hazelzet tekent voor de inleiding vanuit de achtergrond van het whitepaper Gepersonaliseerde Zorg: Vanzelfsprekend!
De tweede bijdrage, Metro Mapping: A co-creative approach to realise personalised health care, gaat voort op onze bijeenkomst in Deventer over Metro Mapping. Het voortouw ligt bij Jasper Brands en Dayenne Zwaagman.
Uit de beschrijving van de workshop ‘Guiding what matters…’
During our workshop we will demonstrate how to support and execute the implementation of personalized care on the micro, meso and macro level based on well-studied real world cases that implemented personalised care successfully for people with rheumatoid arthritis and elderly cancer patients. We show how to conduct a genuine conversation with patients based on metrics and context, to find out what matters to them and find the treatment that suits best. Research shows the applied treatment is often different from common practice and better results are achieved.
Uit de beschrijving van de workshop ‘Metro Mapping…’
The need for care customized according to patients’ needs and values was well-established in ‘Crossing the Quality Chasm’ (2001). To contribute to a better system, Ingeborg Griffioen, both patient and designer for healthcare, developed a service design method to improve patient experience and help with clinical challenges like shared decision making, patient value creation and interdisciplinary collaboration. The method is called Metro Mapping.
The intuitive visual language of Metro Mapping enables professional and nonprofessional stakeholders with diverse levels of knowledge and expertise to partake in co-creation and optimization.
Poster: het Genootschap en het White paper
In een poster zullen we toelichten hoe het Genootschap te werk gaat, hoe het white paper is ontstaan en hoe we daarop verder bouwen. Leden zijn van harte uitgenodigd bij te dragen aan (de presentatie van) de poster.
Catalaanse collega’s uiterst geïnteresseerd
“Hoe organiseer je patiëntgerichte zorg. En vooral: hoe verloopt dat in de praktijk. We willen spreken over wat in de praktijk bereikt wordt”, zo begon de studiereis 2024 van La Unió, een vereniging van 115 zorg- en welzijndsorganisaties in Catalonië, de Spaanse regio rondom Barcelona. Het verzoek was of het Genootschap Gepersonaliseerde Zorg een dagdeel voor de Catalaanse delegatie kon verzorgen. Vijf leden namen de uitnodiging namens het Genootschap aan.
Ruben van Zelm en Roelof Ettema gingen in op design for personalised care, waarin de burger en niet de zorginstelling als vertekpunt wordt genomen. Zij lichtten het belang van geïntegreerde zorg toe en gaven een sprekend voorbeeld uit de praktijk. Bovendien mooi om te tonen hoe de Master-opleiding Innovatie in Zorg en Welzijn en het onderzoeksprogramma van de Hogeschool Utrecht bijdragen aan toepassing en verspreiding van gepersonaliseerde zorg.
Jacqueline Loonen liet zien dat late effecten van kanker(-behandeling) een eigen benadering vragen. Er was veel belangstelling voor het model dat ze ontwikkelde én met succes in praktijk bracht (Jacqueline lichtte dat eerder toe in een avondsessie met leden van het Genootschap.)
Jasper Brands ging in op Metro Mapping, de methode om patiënt en zorgverlener zicht en grip het het zorgproces te geven, en de resultaten die ermee bereikt zijn. Net als op onze bijeenkomst van 4 juli in Deventer kwam noodzaak en meerwaarde van de aanpak duidelijk over.
Jan Hazelzet behandelde het white paper en – met instemming van Vivi Buijs, die het in Rotterdam aanjaagt – het Patient and Family Centred Care werk van het Sophia kinderziekenhuis.
We zijn blij met deze voordrachten bij te dragen aan de inspiratie van de Catalaanse collega’s en hopen bruikbare handvatten te hebben meegegeven om gepersonaliseerde zorg ook in Catalonië verder te brengen. Donderdag jl., twee weken na het bezoek, ontvingen we een uitgebreide ‘letter of appreciation’: “Both the topics covered, and its results-oriented approach were of great value and interest for all the attendees, as you could already see from the number of questions raised during the session.” We zijn uitgenodigd voor een tegenbezoek.
Verhelderende analyse steunt vertrouwen
‘In 1994 zullen de zorgkosten 100% van het bruto nationaal product beslaan’, zo verwachtte de directeur van het CBS in 1976. Guus van Montfort haalt dit in zijn nieuwe boek De Toekomst van de Zorg en het Zorgstelsel aan en laat erop volgen: ‘We zien dat we in 2022 op 10,0 procent zitten en volgens de verwachtingen van de studiegroep Begrotingsruimte op 10,6 procent in 2028.’ Doemscenario’s zijn van alle tijden, zo blijkt uit dit boek, maar een zorgvuldige analyse toont een andere werkelijkheid.
Innovatie komt van ‘de vloer’
Guus van Montfort maakt aannemelijk dat zorgprofessionals en patiënten de drijvende krachten vormen achter innovatie in de zorg. Dat hoeft niet van de overheid te komen. Integendeel, zo betoogt hij, overheid en verzekeraars moeten de zorgpraktijk niet willen voorschrijven. Micro-management is een uiting van wantrouwen. Terwijl er alle aanleiding is tot vertrouwen in drive en vermogen van de werkvloer. Van Montfort heeft dan ook niet veel op met pleidooien voor meer doorzettingsmacht van de overheid die ook nu weer de kop op steken.

Systeemspelers
Systeemspelers moeten zich niet op de zorg richten, maar op het systeem, zo stelt de auteur. Stuur op aanbieders en voorzieningen in een regio en speel in op hetgeen in de zorg gebeurt. Hij haalt ‘de waaier’ aan, waarmee Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf de veranderende waardering voor praktisch opgeleiden een gezicht gaf. Effecten in instroom zouden al waarneembaar zijn en betere CAO’s zullen volgen.
Vertrouwen als medicijn
Ruimte en een kompas leveren meer op dan ‘doorzetten’ op basis van macht, zo is de les. Van Montfort doet de overheid een behandelvoorstel: ‘Vertrouwen in en op de werkvloer is het effectiefste, beste en goedkoopste beleidsmedicijn.’
Aanrader
Het boek is dan ook te lezen als een gids voor een gezondheidszorgsysteem dat gepersonaliseerde zorg faciliteert en stimuleert. Aan te raden voor ieder die aan zorgbeleid bijdraagt of erover meedenkt!
Voor leden is het boek, met dank aan de auteur, hier als PDF beschikbaar. Een hardcopy exemplaar is verkrijgbaar in de boekhandel. Uitgave SWP, 2024. ISBN 978 90 8560 354 2.
Het boek sluit naadloos aan op de eerdere uitgave van de hand van Van Montfort: Beeld en Werkelijkheid! – Hoe werkt de sturing en bekostiging in de zorg. Dat boek is hier voor leden beschikbaar als PDF.
De gezonde verhouding tussen het macrosysteem van zorgbeleid en het microsysteem in de zorgpraktijk zal onderwerp zijn van een bijeenkomst van het Genootschap in de tweede helft van 2024. Hou de planning hier in de gaten.
“Handvat om verder te werken”
“Het is een mooi en zorgvuldig document geworden wat een breed aantal aspecten van gepersonaliseerde zorg beschrijft.” Zo reageert Bertine Lahuis, voorzitter Raad van bestuur van Radboud UMC op het white paper Gepersonaliseerde Zorg: Vanzelfsprekend! “En daarmee [is het] een handvat om verder te werken met elkaar aan Passende Zorg, Eén van de belangrijke pijlers uit het Integraal ZorgAkkoord.“
Bertine Lahuis kreeg het white paper namens het Genootschap aangeboden door Gérard Hendriks, lid van de Patiënten Adviesraad van Radboudumc, lid van het Genootschap en één van de auteurs.
Het Genootschap organiseert de komende maanden enkele bijeenkomsten met zorgprofessionals uit het Radboud UMC over hun gepersonaliseerde zorgpraktijken en hun reflecties daarop. Ze zijn (of worden) vermeld op de activiteitenpagina van onze site.